آنتی بیوتیک ها و استفاده از آنها در نگهداری میگو

متابی سولفات سدیم اساسا به عنوان یک ماده کانزرواینک یا نگهدارنده فقط به خاطر جلوگیری از ایجاد لکه سیاه در میگوی با سر وهمچنین یک مقدار خاصیت شفافیت داشتن وضد باکتریایی که دارد مورد استفاده قرار می گیرد.....(تهیه شده توسط مهندس محمد علی نظاری -  پژوهشکده میگوی کشور)

نوشته شده توسط محمد علی نظاری

 کارشناس پژوهشکده میگوی کشور- بوشهر      

m_ali_nazari [e-mail]                 

تاثیردرصدمتابی سولفات سدیم در محصول واستفاده از یخ حاوی آنتی بیوتیک در نگهداری میگو

چکیده

متابی سولفات سدیم اساسا به عنوان یک ماده کانزرواینک یا نگهدارنده فقط به خاطر جلوگیری از ایجاد لکه سیاه در میگوی با سر وهمچنین یک مقدار خاصیت شفافیت داشتن وضد باکتریایی که دارد مورد استفاده قرار می گیرد.

مهم در پایان،که متابی سولفات در محصول نباید بیشتر از ppm100 باشد.(100میلی گرم در 1کیلو گرم نباید بیشتر باشد.)

همچنین استفاده از آنتی بیوتیک در یخ رامی توان  به عنوان ماده نگهدارنده در مناطق مختلف را مورد استفاده قرار داد.

برای آزمایش سه نوع انتی بیوتیک اکسی تتراسایکلین، کلروتتراسایکلین، نئومایسین وبا غلظتهای ppm2،ppm4وppm6مورد بررسی بر روی نمونه های میگو ودر شرایط مشابه با آزمونهای مختلف باکتریایی وشیمیایی وموادازته کل برروی نمونه ها وروزانه با تکرارمی تواند انجام پذیرد.

با توجه به مدت زمان نگهداری میگو درنمونه های حاوی اکسی تتراسایکلین وبا توجه به تستهای آماری انجام شده می توان غلظتppm 2ازاین آنتی بیوتیک را بعنوان بهترین تیمار معرفی نمود.

1- مقدمه

1-1کلیات

با توجه به گسترش صنعت پرورش میگو در ایران ووجود ذخایراین آبزی در ذخایرخلیج فارس بدیهی است، در صورت نگهداری صحیح در دریا وخشکی بازده اقتصادی مناسبی را میتوان انتظار داشت.

با توجه به بحث پرورش میگو در استان در حال حاضر 60 هزار هکتار اراضی مستعد در کشور شناسایی گردیده که در صورت سرمایه گذاری وبه زیر کشت بردن،می تواند به صورت بالقوه تولیدی بالای 100هزار تن در سال را برای استان به دنبال داشته باشد.برای تولید بچه میگو مورد نیاز مزارع پرورشی مجوز 21مرکز تکثیر صادر شده که 17مرکز آن به بهره برداری رسیده است.

همچنین جهت عمل آوری میگو در استان 21کارجانه عمل آوری وجودداردکه تعداد17واحد آن دارای کد بین المللی ECC می باشند.

البته علاوه بر ذخایر آبزیان درخلیج فارس،صنعت پرورش در استان تحت تاثیر عواملی چند،نوساناتی در امر تولید داشته اندکه این عوامل در روند تولید وتوجیه اقتصادی این طرحها می توانند یک عامل باز دارنده یا تسریع کننده باشند.

در حدود یکصد وشصت نوع میگوی تجاری وجود داردکه فقط 20نوع آن فراوان واز اهمیت تجارتی بالاتربرخوردار است، میگوShrimpازگروه سخت پوستان دریایی است که بخش مهمی از جمعیت جانوری را تشکیل می دهد.

2-1صیدگاههای اصلی ایران و استان بوشهر

مناطق اصلی صید میگو در خلیج فارس مشخص شده است(صید تجارتی)عموما صید به فاصله 19کیلومتری از ساحل ودرعمق25-35متری انجام می گیرد صیدگاههای اصلی ایران یکی صیدگاه بوشهر، دیرودیگری صیدگاه تنگه هرمز است وقایق های صیادی بسته به میزان صید در بین این دو منطقه حرکت می کنند.مکان های فراوانی میگودر سواحل بوشهرعبارت انداز بخش ساحلی، مطاف،بحرکانسر، بوشهرتارستمی.

3-1 کنترل کیفیت،تخلیه وتحویل گیری

میگو معمولا توسط تور ترال کف به مدت طولانی صید می گردد.بعد از یک تا سه ساعت تور کشی موجب می شود که رسوبات کف دریا همراه تور به طرف سطح آب کشیده شوندومیگوها آلودگی زیادی را به همراه داشته باشند،که در این صورت اگر میگوها در شرایطی قرار بگیرند که برای رشد میکروارگانیسم ها مساعد باشد،چون میگو نسبت به فساد حساس می باشد،در صورت وجود آلودگی زیاد،در کوتاه مدت فاسد می گردد.

ورود محصول از ماشین در کارخانه توسط باسکت هایی  باپودر یخ به نسبت  یک به یک انجام می شوددرجه حرارت میگو به وسیله ترمومترهای دیجیتالی صورت گرفته که درجه حرارت زیر 5درجه سانتیگرادمثبت وقابل قبول می باشد. چند درجه بالای صفرنیزاگرازلحاظخواص شیمیایی،ظاهری ارگانولپتیکی وهمچنین خواص بیولوژیکی مشکلی نداشته باشد باز هم تحویل گیری انجام شده ووزن کشی به وسیله ترازوهای دیجیتال صورت می گیردولی بایستس به سرعت با پودر یخ وآب خنک 5الی6درجه که حاوی 200تا250گرم متابی سولفات سدیم می باشد کاملا تا زیر 5درجه پایین آورده شود.

(هرچقدر کیفیت میگو پایین باشد میزان کلر را به ppm5رسانیم وهرچقدربا کیفیت باشد به سمت 3ححئ میل می کند(بسته به کیفیت میگو.)

4-1مرحله اول(شتشو)

بعداز تحویل گیری،یخ زدایی صورت گرفته ومیگوها رااز باسکت های بدون سوراخ به باسکت های مشبک انتقال داده،بعد روی آنها اططلاحا شستشوی اولیه با آب قابل شرب وخنک صورت می گیرد ودر صورت پایین بودن کیفیت میگو آب خنک ضد عفونی شده، کلرین به نسبت  ppm5روی آنها می ریزیم(برای تنظیم میزان کلراز کیت کلر سنج استفاده می شود.)

کلره:ترکیبات کلره اگر به طور صحیح درکارخانه عمل آوری مورد استفاده قرار گیرد می توان اطمینان ذاشت که کارخانه ضد عفونی شده،بهداشت در سطح استاندارد به وجود می آید زیرا استفاده حتی مقدار ناچیز کلر تمام میکروارگانیزمها رااز بین می برد.کلردر میگوهای بسته بندی شده بدون سر حداکثرppm200باشدولی معمولادرحالت عاذی 120-180خوب است میگوهای بدون سر متابی سولفات لازم ندارد.

5-1عمل آوری میگودرایران

میگوها بعداز شستشوی اولیه، وارد سالن عمل آوری درحوضچه سورتر اولیه قرار گرفته،شستشو با آب خنک 3تا5ppmکلرزنی درداخل حوضچه سورتر نیز صورت می گیرد(بسته به کیفیت میگو)

بعد به وسیله پمپ بالابر میگوها روی نوار قرار گرفته واز روی نوار به وسیله کارگرها که در دو طرف دستگاه ایستاده اند بنا به تعریفی که بر ایشان صورت گرفته مشغول جداسازی می شوند.

مرحله بعد حوضچه ثانویه بوده که دراین حوضچه یک نوار بالا بر (elevators)وجود دارد که میگوها را جهت سایز بندی بالابرده وارد دستگاه گریدر(سایز بندی)می کند که میگوها بر روی غلطتکها پایین آمده و بنا به سایزشان(درشتی و ریزی)از دریچه های مخصوصی که زیردستگاه گریدر وجود دارد در درون باسکت ها ریخته می شود.در این قسمت تنظیمات دستگاه گریدرتوسط کاربر جهت سایز میگوها برروی گریدر بسیار مهم ویک امر حیاتی از نظر اقتصادی بوده است.

برای میگوها ی با سر بعداز سایز بندی معمولا بسته به سلیقه مشتری وارد حوضچه متابی سولفات سدیم می شود.(بادرصد وشرایط خاص).وبه وسیله کارگرهای ماهرمیگوهای درجه 1،2و3جداسازی وباسایز خودشان درجه بندی می شوند.

.بعداز وزن کشی در جعبه های نیم کیلویی،1کیلویی،mg1200و2کیلوگرم صورت گرفته وافت وزن در میگوهای با سر 60-70گرم بوده است.ولی در میگوهای بدون سر60-50گرم بوده است.البته در میگوهای بدون سر به ازای هرکیلوگرم میگوی بی سر یک لیوان آب سرد به منظور یخ پوشی اضاف می شود.

روش های آماده سازی وانجماد در میگوی با سر تقریبا مشابه انجماد میگوی بدون سر بوده با این تفاوت که پس از این مرحله تفکیک وسایز بندی محصول،برای جلوگیری ازبروز لکه سیاه در میگو به مدت یک دقیقه در مجاورت غلظتی از متابی سولفیت سدیم که یک ماده نگهدارنده میباشدقرار گرفته ودر ضمن آب در هنگام بسته بندی به نمونه ها اضافه نمی گردد.

میگوها بعداز بسته بندی و قرار دادن در سینی مخصوص درسالن پیش سرد جمع آوری می شوندوبعدبسته به بی سریا باسربودن میگوبه تونل انجمادیاپلیت فریزربه ترتیب حداکثر8و4ساعت دردمای (40- 50-)انجماد صورت می گیرد.

بعدازبسته بندی درکارتن ها که در عمل آوری ختلف با هم فرق می کند نوبت به لیبل گذاری شرکت مربوطه می رسد.

درجه برودت نگهداری میگوی منجمد بایستی حداقل18- یاترجیحا پاپپن تر باشد.

6-1فساد میگودر عملیات بعداز صید

به سه طریق که عبارتند ازفعالیت باکتریها،اکسیداسیون وفعالیت آنزیمی فساد( در ماده غذایی )از جمله میگو صورت می گیرد.مورد اول دربعد اقتصادی بیشترین آسیب را به صیادصنعت عمل آوری ومصرف کننده وارد می سازد.

میگوودیگر غذاهای دریایی در معرض آلودگی به میکروارگانیسم های محیط های دریایی قراردارند،بطوریکه می توان این آلودگی راباانجام آرمایشات میکروبی در هر کدام از مراحل صید،بسته بندی وعمل آوری مشخص نمود که درمقایسه با سایر غذاها آلودگی این قبیل فرآورده ها بسیار زیاد می باشد.تعداد وانواع ارگانیسمهای موجود در فرآورده های دریایی معمولا به تغیراتی که در فلور ابتدایی وآلودگی هایی که ممکن است در طول عمل صید،حمل ونقل بسته بندی وعمل آوری آنها صورت گرفته باشد بر می گردد.

با قرار گرفتن غذاهای دریایی آلوده در درجه حرارت مناسب،بسیاری از ارگانیسم ها می توانند رشدوتکثیریافته وفساد اغذیه دریایی راسبب میشوند.میگو شرایط ومحیط بسیار عالی ومناسب برای رشد میکروارگانیسم ها می باشد.زیرا واجدآب آزاد بالا بوده وPHآن خنثی می باشد.

2- متابی سولفات سدیم

متابی سولفات سدیم اساسا به عنوان یک ماده کانزرواینک یا نگهدارنده فقط به خاطر جلوگیری از ایجاد لکه سیاه در میگوی با سر وهمچنین یک مقدار خاصیت شفافیت داشتن وضد باکتریایی که دارد مورد استفاده قرار می گیرد.لکه های سیاه یا اصطلاحاBlac Spot به وسیله اسیدهای آمینه تایلویندازدایزورین

یا تیروزین که در اثر تجمع این ملانینها وفعالیت پروفیل اکسیداز می باشد که پوسته میگو اکسیدشده وباعث لکه دار شدن وسیاهی در پوست می شودبه وجود می آید..

1-2استفاده متابی سولفات در محصول

میگوبعد از سایز بندی معمولا بسته به سلیقه مشتری وارد حوضچه متابی سولفات سدیم می شود.

به نسبت 1تا2درصد در زمان 2دقیقه (طبق نظامنامه)تا حداکثر3دقیقه(یک کیلو متابی سولفات در100لیترآب نسته به درجه خلوص آن).

اگر در پروسه انجماد از متابی سولفات استفاده نشود حتی به اندازه کم میگو شروع به سیاه شدن می کند.

بعد از اینکه حوضچه متابی سولفات سدیم قرار گرفت به مدت 3 دقیقه روی سطح شیب دار قرار داده وبه میزهای بسته بندی منتقل می شود.

2-2درصد متابی سولفات سدیم

همان طور که در مطالب فوق ذکر شد استاندارد سولفات 1تا2درصد(طبق اساسنامه) به مدت 2تا3دقیقه غوطه وری کرده ومیزان مصرف سولفات بستگی به درجه خلوص متابی سولفات دارد.

مثلا اگر50درصد درجه خلوص باشد به ازاءهرصدلیترآب 4تا2کیلوسولفات مصرف می گردد.واگر درجه خلوص صددرصدباشد2کیلوتا1کیلومتابی سولفات در100لیترآب می باشد.

(متابی سولفات درمیگوها حداکثرg150گرم ولی معمولا درحالت عادی 120تا80خوب است).

البته این مطلب نیز گفته می شود که:

مهم در پایان،که متابی سولفات در محصول نباید بیشتر از ppm100 باشد.(100میلی گرم در 1کیلو گرم نباید بیشتر باشد.)

در زمان غوطه وری،متابی سولفات سدیم حتما باید خنک باشد(نزدیک به صفر درجه)چرا که درشرایط گرم نفوذ متابی سولفات خوب انجام نمی شود.

معمولا قبل از دیپ در متابی سولفات از آب کلر3تا5ححئ استفاده می شود.(البته نکته قابل توجه این است که کلر با متابی سولفات سدیم خاصیت هم را خنثی می کنند).

3-2جهت تشخیص متابی سولفات سدیم درمحصول

خود محصول بعد از آغشته شدن به این موادحالت لیز مانند به خود گرفته وبعد حالت زبری پیدا میکند.

البته نوعی میگو به نام متاپنئوس آفیس می باشد که خود زبر است وچون مجددا مواد نیز حالت زبری به محصول می دهد،در نتیجه بهترین روش تشخیص روش کار آزمایشگاهی است.

خطرات ناشی از استفاده بیش ازحد متابی سولفات در محصول

- به خصوص در افراد آسم باعث اختلال می شود.

- اختلالات گوارشی به میزان زیاد را در بر دارد.

- متابی سولفات خاصیت irritant داردوباعث التهاب می شود.

مقذار درصد متابی سولفات درمقدارآیودان مصرفی دریک نمونه محصول:نمونه محصول 60گرم می باشد.

میگورابه طوری که ازهم جدا نشوند به 10تکه تقسیم می کنیم سپس100سی سی آب مقطربه آن اضاف کرده وهر دو دقیقه ان را بهم می زنیم پس از ده دقیقه مقدار10سی سی از مایع مخلوط شده باپیپت برداشته وبه درون بشر100سی سی می ریزیم سپس مقداریک سی سی چسب نشاسته به آن اضاف می کنیم وآن را هم می زنیم وبعداز آن مقدار4/1دهم سی سی از اسید کلریدریک01٪به آن اضاف می نمائیم ومخلوط می کنیم سپس به مقدار مشخصی مثلا 2سی سی ازمحلمل آیودان برداشت کرده وسپس قطره قطره به محلول نمونه اضاف نموده تا زمانی که رنگ آبی را ببینیم سپس مقدارمصرف شده از محلول آیودان رادر فرمول زیر جهت به دست آوردن مقدار متابی سولفات موجود در نمونه محصول به ppmقرارمی دهیم.

       2500       500×05٪نیم           5000×مقدارآیودان مصرفی به سی سی منظور واحد

42=       =                 =

     60          60                       وزن نمونه محصول 60یا50گرم

مدت زمان ماندگاری محصول در سردخانه باعث کاهش درصد متابی سولفات می باشد مثلا یک ماه 20تا30واحد کاهش می یابد.

محصول شستشو با کلر هم باعث کاهش متابی سولفات می باشد.

4-2لوازم کار برای مشخص کردن متابی سولفات در محصول

1- ترازوحساس حداکثر            200گرمی

2- آب مقطر                          20لیتری

3- اسید کلریدریک                   1درصد

4- نشاسته

5- مایع آیودان

6- دوعدد بشر                      200سی سی

7- دو عدد بشر                      100سی سی

8- پی پت 2عدد                     10سی سی

9- یک عدد پی پت                  1سی سی

10- دوعدد پی پت                   2سی سی

11- یک عدد قیچی جراحی

12- ماشین حساب یک دستگاه

(نمونه محصولی که برداشت می شود باید بین 50تا60گرم باشد).

3-آنتی بیوتیک ها واستفاده از آنها در نگهداری میگو

از عمومی ترین روشهای نگهداری،قراردهی در دمای پایین یا قراردهی در یخ می باشد.ازآنجا که بعضی از باکتریهای فاسد کننده میگوسایکروفیل یا سرما دوست می باشند کندشدن رشدشان به میزان جزئی صورت می پذیرد.به علاوه قراردهی در دمای پایین همیشه عملی نمی باشد.

قرن ها است که مشخص شده افزودن یک ترکیب ضد میکروبی به ماده غذایی باعث جلوگیری از فساد می شود.اگر چه قبل از آنتی بیوتیکها هیچ ترکیب شیمیایی غیر سمی دیگری نبود که در مقادیر بسیار کم با جلوگیری از رشد باکتریها باعث افزایش مدت نگهداری ماده غذایی شود.

کامه آنتی بیوتیک که مشتق از دو کلمه یونانی می باشد به معنی ضد زندکی بوده وبا توجه به نامش زندگی وسیعی داشته و نشانگر هر عامل یا شرایطی می باشد که برای زندگیضررآورباشد.اگرچه

امروزه درشاخه دارووتکنولوژی مواد غذایی استفاده می شود معنای محدود و مشخصی رادر بر میگیرد.آنها مواد شیمیایی مخصوص که از موجودات زنده بدست آمده ویا توسط موجود زنده تولید می شوند ومیتوانند فرایندهای لازم برای سایر موجودات زنده را متوقف کنند.

به روشهای مختلف می توان آنتی بیوتیکها را تقسیم بندی نمود.در یک روش آنتی بیوتیک ها با توجه به طیف فعالیت به دو دسته تقسیم می شوند آنهایی که طیف وسیعی فعالیت ضد میکروبی دارند وآنهایی که طیف محدودی دارند.بنابراین ترکیبی مانند باسی تراسین که فقط بر باکتریهای گرم مثبت اثر داردیا پلی میکسین که فقط بر باکتریهای گرم منفی اثر دارد آنتی بیوتیک با طیف محدود می باشند.ترکیباتی از جمله اکسی تتراسایکلین وکلروتتراسایکلین که بر تعداد زیادی از بکتریهای گرم منفی وگرم مثبت چه هوازی وچه غیر هوازی مؤثر میباشند از  آنتی بیوتیک های باطیف وسیع میباشند.

محققین زیادی بیان کرده اند که آنتی بیوتیک های طیف وسیع در افزایش تازگی ماده غذایی مؤثرتر می باشند.وقتی این آنتی بیوتیکها در مقادیر کم تجربی به ماهی یا میگو اضاف شوند bactericidal نبوده بلکه bacteriostatic می باشند واگر چه آنها برای ارگانیسمهای حساس کشنده نمی باشندبلکه به طور مؤثری از رشد و توسعه آنها جلوگیری می نمایند.بنابراین آنها ماده غذایی را استریل نکرده بلکه سرعت فساد باکتری را کاهش می دهند،بنابر این باعث افزایش زمان نگهداری ماده غذایی می شود.

استفاده از آنتی بیوتیک ها به طور مؤثری باعث تازه ماندن میگو شده وضررهای اقتصادی مهمی که ممکن است متوجه صیاد یا صنعت شود را حذف می نماید. به این طریق صیاد قادر بوده مدت زیاد بیشتری بر دریا مانده وصید بیشتری داشته باشد وهمچنین کیفیت صید نیز بیشتر میباشد.

1-3آنتی بیوتیک ها به سه طریق بر مواد غذایی دریایی استفاده می شوند:

الف- به صورت افزودنی موجود در یخ

ب- به صورت پاشش(پاشیدن)

ج- به صورت غوطه ور سازی.

متداول ترین روش استفاده،ترکیب آنتی بیوتیک در یخ واستفاده از این یخ در جهت خنک سازی میگو می باشد. دو روش دیگر در مواقعی که خنک سازی و یخ موجود نباشند از اهمیت خاصی بر خوردارند.

2-3مروری بر پژوهش های انجام شده

اوایل دهه 1950گزارشی شد مبنی بر اینکه از تعداد زیادی از مواد که دارای چند آنتی بیوتیک بودندکلروتتراسایکلین دراز بین بردن باکتریهای فاسد کننده ماهی بسیار مؤثر بوده است.

درسال 1953در رابطه با میگو کارهای تحقیقاتی زیادی در فلوریدای آمریکا انجام شده است.

در سال 1954 اثرسه آنتی بیوتیک کاروتتراسایکلین، هیدروکسی تتراساکلین ونئومیسین به غلظت 2ححئ در نگهداری ماهی ومیگو بررسی شد،ثاثیر مثبت دو آنتی بیوتیک هیدروکسی تتراسایکلین وکلرو تتراسیکلین بر گوشت ماهی مشخص شد اما برای میگو چندان مشخص نبودند.

در تحقیق دیگری مشخص شد که آنتی بیوتیک های تتراسایکلین کلرامفنیکل تاثیر کمتری دارند وآنتی بیوتیک های پنی سیلین،باکتریاسین، ریموسیدین، تیروتریسین، استرپتومایسین، آمیمایسین، نئومایسین، مگنامایسین، پلی میکسین ذ،وسیکلو سرین در نگهداری ماهی چندان مؤثر نمی باشند.

درسال 1953و1954 با مشخص شدن این مطلب که کلروتتراسایکلین نسبت به آنتی بیوتیک های اکسی تتراسایکلین وتتراسایکلین موثرتر است تحقیقات بیشتر بر کلروتتراسایکلین متمرکز شدومشخص شد که می توان آنتی بیوتیک را دریخ ترکیب کرد وبرای محصولات دریایی به کار برد،از آنجاکه به این صورت باکتریهای فسادزا خیلی سریع بعداز صیدواستفاده از یخ برآنها تحت تاثیر قرار می گیرند این روش مورد توجه قرار گرفت .

در آزمایش های اولیه یخ ورقه ورقه حاوی 2،1وppm4کلروتتراسایکلین مطالعه شدوبا ماهی که به خوبی یخ پوشی شده بودمشخص شد که غلظت ppm‌ 1به میزان معقولی م‍ؤثرمی باشد.

در سال1955 مطالعات زیادی بر کشتی های سالمون گیردر ساحل غربی ونکوور انجام شد وبه مدت چند ماه درتابستان 1954 برماهیهای صید شده آزمایش انجام شد،در این آزمایش ها برتری یخ ورقه ای حاوی ppm1کلروتتراسایکلین نسبت به یخ معمولی مشخص شد.وروشی ساده جهت اضافه نمودن محلول آنتی بیوتیک به ماشین های تولید یخ ورقه ای توضیح داده شد.

در آن زمان آنتی بیوتیک در یخ های ورقه ترکیب شده بود واز آنجا که بیشتر دستگاه های سازنده یخ تولید یخ قالبی می نمودند به علت سادگی استفاده از یخ های با حجم زیاد(یخ های قالبی)وهزینه بالای تبدیل دستگاههای تولید کننده یخ از یخ قالبی به یخ ورقه روشهایی پیشنهاد شد که بتوان آنتی بیوتیک را به صورت یکنواخت در یخ قالبی پخش نمود تاآنتی بیوتیک درمرکز یخ قالبی متمرکز نشود،در عمل این روشها بطور برجسته موفقیت آمیز بودند.دراین روشها از موادی همچون کاراگین وکربوکسی متیل سلولز(درحدود005/0تا01/0٪) به عنوان عامل پخش کننده استفاده می کردند.روشهای زیادی شرح داده شد(Boydوهمکاران،1955؛Gillepseوهمکاران،1955؛Boydوهمکاران،B1955).

اولین مجوز استفاده ازآنتی بیوتیک در ماده غذایی جهت استفاده انسان در امریکا صادر شد.

بعداز استناد به مقالات علمی قابل اعتماد در نهایت نتیجه گیری شد که میزانPPM7کلروتتراسایکلین دربافت طیور مشکلی برای مصرف کننده نداشته از آن جهت که این غلظت ودر حقیقت غلظت های بالاتر در حین پخت به روشهای معمول به طور کامل از بین می روند.

(Tarr،1960)از دیدگاه سلامت به تحقیقات بیشتری در مورد آنتی بیوتیک ها نیاز بودوبامطالعات بیشتربا توجه به استفاده از روشهای مناسب تر تعیین باقیمانده آنتی بیوتیک میزان مجاز استفاده ازآنتی بیوتیک ها باتوجه به آخرین یافته ها گزارش می شد،به عنوان مثال xuوهمکارانش درسال1994میزان باقیمانده اکسی تتراسایکلین رادربافت ماهی با روش میکروبی اندازه گیری ودر حدمجازرا05/0میکروگرم درگرم بافت گزارش نمودند.

4- مواردوروشهای تحقیق

1-4موادلازم

1-1-4مواد ولوازم غیر مصرفی

انکوباتور،فور، اتوکلاو، دستگاه ماکروکلدال، بن ماری، ترازوی دیجیتال، کلنی کانتر، فریزرویخدان فایبرگلاس.

2-1-4موادولوازم مصرف شدنی

الف)پلیت،لوله های آزمایش،پیپت ومیله شیشه ای خمیده

ب)محیط کشت های:نوترینت آگار،مک کانکی آگار

ج)مواد شمیایی ازقبیل:اکسید منیزیم،اسید بوریک،اسیدسولفوریک،معرف های آزمایشTVN.

د)آنتی بیوتیک ها شامل اکسی تتراسایکلین،کلروتتراسایکلین ونئومایسین.

2-4روش نمونه برداری

میگوها پیش بینی شده توسط شناورهای صیادی ونگهداری درآب ویخ ودر نهایت انتقال درکارگاه مورد نظر.

1-2-4یخ های حاوی آنتی بیوتیک

اکسی تتراسایکلین به صورت هیدروکلرید،کلروتتراسایکلین به صورت هیدروکلریدونئومایسین به صورت سولفات هر کدام به صورت محلول استوک درآب مقطر حل شدند.سپس از محلول استوک تهیه شده به مقدار لازم به آب مقطر اضافه شد وبا همزدن کاملا مخلوط شدند تاغلظتهای ppm2،ppm4وppm6(0002/0٪،0004/0٪و0006/0٪)ایجاد شد،محلولهای تهیه شده هر کدام در ظرفهای فلزی ریخته شده به فریزر منتقل شده تامنجمد شدند. قبل از قراردهی بر میگوها یخ ها خرد شده به صورت قطعات کوچک در آمدند.

2-2-4تیمارهای میگو

می توان نمونه های میگو را به 10گروه تقسیم کرد .مثلا تیمار یک را شاهدمی گیریم که از یخ بدون آنتی بیوتیک برآن استفاده می شود.تیمارهای3،2و4نمونه میگوهایی هستند که به ترتیب یخ های آنتی بیوتیک به غلظتهای 2،4و6ppmبر آنها استفاده می شود.وتیمارهای 5،6و7به ترتیب حاوی یخ های آنتی بیوتیک نئومایسین به غلظتهای 2،4و6ppmبر آنها استفاده می شود.

نمونه های میگو درون یخدان فایبرگلاس در مجاورت این یخ هانگهداری شده وروزانه یخ خردشده به آنها اضافه می شود به طوری که دایما در تماس با یخ باشندبهتراست آزمایشات مختلف شیمیایی ومیکروبی با تکرار از روز اول بر روی نمونه ها انجام پذیرد ومدت زمان نگهداری هرکدام تعیین گردد.

3-4آزمایشهای مورد نظر

1-3-4آزمایش شیمیایی

-اندازه گیری مواد ازته فرار کل

در بررسی آزمایش تعیین میزان مواد فرارازته کل(TVN)برروی نمونه ها انجام پذیرفت.Total Volatilc Nitrogcn

جهت تعیین میزان ازت فرار ازروش تقطیر ماکروکلدان میگردد.

بهتراست یک نمونه شاهد در نظر گرفته شود.

                                    = (100gماده گوشتی/mgنیتروژن) مواد ازته فرار کل

100×14×نرمالیته اسید×(حجم اسید مصرف شده شاهد-حجم اسید مصرف شده نمونه)

                                               وزن نمونه

-اندازه گیری آنتی بیوتیک ها در گوشت

جهت میزان اندازه گیری باقیمانده آنتی بیوتیک دربافت میگواز روش تشخیص واندازه گیری به طریقه میکروبیولوژیکی وبراساس حساسیت میکروارگانیسمهای مناسب وحساس نسبت به نوع آنتی بیوتیک استخراج می شوند.

2-3-4آزمایشات میکروبی

بهتر است آزمایش های شمارش کلی میکروارگانیسم ها،شمارش کلی باکتری های گرم منفی به روش های زیر انجام پذیرد:

الف- شمارش کلی میکروب های هوازی

بهتر است روش آزمایش بدین صورت باشد که ابتداچند mlازمحیط نوترینت آگاربه اضافه مثلا یک درصد گلوکزتهیه شود.ودراتوکلاوتحت دمای مناسب وفشار مناسب استریل شود.وبعداز طی مراحل پیش بینی شده به عنوان تعداد باکتری در گرم گوشت میگو گزارش می گردد.

ب- شمارش باکتری های گرم منفی

در این روش می توان از محیط مک کانکی آگار تهیه شده استفاده کرد.وادامه کار طبق مراحل پیش بینی شده به عنوان تعداد باکتری در گرم گوشت میگو گزارش می گردد.

پیشنهادات

1-استفاده از یخ حاوی آنتی بیوتیک برای نگهداری میگو باید تحت شرایط گسترده ومطالعات تحقیقاتی بیشتری صورت گیرد.

2- می توان، برای ماهی های عمده در شناورودر ساحل نیز از یخ حاوی آنتی بیوتیک برای افزایش زمان ماندگاری استفاده گردد.

نتایج آماری حاکی از برتری آنتی بیوتیکهای اکسی تتراسایکلین وکلروتتراسایکلیندر برابر نئومایسین از نظر مدت زمان ماندگاری می باشد.باتوجه به تغییر رنگ نامطلوب در نمونه های کلروتتراسایکلین مورد استفاده،آنتی بیتیک اکسی تتراسایکلین به عنوان آنتی بیوتیک شاخص معرفی می گردد.

منابع:

پروانه، ویدا؛ 1374. کنترل کیفی وآزمایشهای شیمیایی مواد غذایی. چاپ سوم. انتشارات دانشگاه تهران. صفحات:250-251.

حسینی، زیبا؛ 1373. روشهای متداول در تغذیه مواد غذایی. چاپ اول. انتشارات دانشگاه شیراز. صفحه:78.

خورشیدیان، ک ومتقی محمودی، م؛ 1370. شناخت صیدگاههای سنتی وصنعتی استان بوشهر. مرکز تحقیقات شیلاتی خلیج فارس.

موسسه استاندارد وتحقیقات صنعتی ایران؛ 1373. روش تشخیص واندازه گیری آنتی بیوتیکها در گوشت. شماره استاندارد2864. چاپ دوم.

مهیمنی، نویدرضا. حسامیان، سایه؛ 1378 . گزارش پروژه . استفاده ازیخ حاوی آنتی بیوتیک در نگهداری میگو.موسسه تحقیقات شیلات ایران. مرکز تحقیقات شیلاتی خلیج فارس .

نظاری، محمدعلی؛1382. گزارش . مراحل عمل آوری فرآورده های دریایی- میگو. دانشگاه جامع علمی وکاربردی صنایع شیلاتی خلیج فارس بوشهر.

Campbell, L. L. Jr.and Williams, O.B. 1952. The bacteriologe of Gulf Coast shrimp. 4. Bacteriological, chemical, and organoleptic changes with ice storage. Food Technol. 125.

Cobb, B.F.,Vanderzant,C.,Hanna, M.O.,and Yeh,C.1976. Effect of ice storage on microbiological and chemical changes in shrimp and melting ice in a model system. J. Food Sei.41:29-34.

Hess, E. Subba Rao, G.N. 1960. Use of antibiotics, Bacteriotic ices, dips. In chilling of fish. E. Hess & G.N. Subba Rao (eds.), P. 17-18. Ministry of Agriculture, Fisieries and Food, The Hague – Netherlands.